ارزیابی محلول‌پاشی برگی الیسیتورهای زیستی بر تغییرات عملکردی، شاخص‌های فیزیولوژیکی و زیست شیمیایی رازیانه (Foeniculum vulgare)

نویسندگان

چکیده مقاله:

سابقه و هدف: رازیانه یا بادیان سبز گیاهی از خانواده چتریان و جزء قدیمی‌ترین گیاهان دارویی ایران است که اندام‌های مختلف آن در صنایع داروسازی، آرایشی و طب سنتی مورد استقبال قرار گرفته است. کاربرد الیسیتورها سبب افزایش عملکرد و تولید متابولیت‌های ثانویه در گیاهان دارویی می‌شود. با توجه به افزایش روز افزون تقاضا و اهمیت اقتصادی انواع متابولیت‌های گیاهی، بکارگیری الیسیتورهای زیستی در سیستم‌های کشاورزی پایدار در راستای بهبود کیفیت محصول و حداکثر بازده عملکرد و اسانس گیاهان دارویی بومی ایران ضروری بنظر می‌رسد. مواد و روش‌ها: این پژوهش در مزرعه تحقیقاتی پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل در قالب طرح بلوک کاملاً تصادفی با 16 تیمار در 3 تکرار در سال 1395 اجرا گردید. در این بررسی، محلول‌پاشی اسید سالیسیلیک و کیتوزان در سه مرحله رویشی، ابتدای گلدهی و زایشی با غلطت‌های مختلف توسط سمپاش پشتی انجام گرفت. ویژگی‌های ارتفاع بوته، تعداد چتر در بوته، تعداد چترک در بوته، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، درصد و عملکرد اسانس، کلروفیل a، b، کاروتنوئید، آنتوسیانین، فلاونوئید، فنل، پراکسیداز و پلی‌فنل‌اکسیداز مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته‌ها: براساس نتایج بدست آمده افزایش هم‌زمان غلظت کیتوزان و اسید سالیسیلیک سبب افزایش تعداد چترک و چتر در بوته شد. بررسی مقادیر بدست آمده نشان داد بیشترین تعداد چتر در بوته از تیمار 5/1 میلی‌مولار سالیسیلیک اسید و 200 میلی-گرم در لیتر کیتوزان (A15) و کمترین مقدار آن از شاهد (A0) مشاهده شد. محلول‌پاشی کیتوزان و اسید سالیسیلیک بر وزن هزار دانه تاثیر معنی‌داری داشت، به‌طوریکه تیمار 5/1 میلی‌مولار سالیسیلیک اسید و 150 میلی‌گرم در لیتر کیتوزان (A14) وزن هزار دانه را 1/41 درصد نسبت به شاهد افزایش داد. بیشترین عملکرد دانه از تیمار A15 با میانگین 1/1025 کیلوگرم در هکتار و کمترین مقدار با میانگین 1/537 کیلوگرم در هکتار در تیمار شاهد مشاهده شد که کاهش 6/47 درصدی (488 کیلوگرم) نسبت به شاهد نشان داد. همچنین با افزایش سطح کیتوزان و اسید سالیسیلیک، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت به طور معنی‌داری نسبت به شاهد افزایش یافت. بیشترین درصد (86/2) و عملکرد اسانس (9/28 کیلوگرم در هکتار) نیز در تیمار A14 مشاهده شد. عدم کاربرد الیسیتورها سبب کاهش معنی‌دار مقدار کاروتنوئید، آنتوسیانین و فلاونوئید شد. کاربرد 200 میلی‌گرم بر لیتر کیتوزان و 5/1 میلی‌مولار اسید سالیسیلیک، میزان فنل، فعالیت آنزیم پراکسیداز و پلی‌فنل اکسیداز را بترتیب 3/76، 4/71 و 7/55 درصد نسبت به شاهد افزایش داد. نتایج نشان داد محلول‌پاشی کیتوزان و اسید سالیسیلیک از طریق افزایش رنگیزه-های فتوسنتزی و اسمولیت‌های محلول، همچنین محافظت در برابر خسارت نشت الکترولیتی توانایی گیاه رازیانه را بهبود بخشیده و از این طریق عملکرد دانه را افزایش داد. نتیجه‌گیری: با توجه به اینکه خشکی از ویژگی‌های بارز منطقه سیستان است، به نظر می‌رسد کاربرد تلفیقی الیسیتورهای زیستی در غلظت‌های 5/1 میلی‌مولار اسید سالیسیلیک و 200 میلی‌گرم بر لیتر کیتوزان توانست موجب افزایش عملکرد، اجزای عملکرد و تولید متابولیت‌های ثانویه در گیاه رازیانه گردد. لذا مصرف توام آن بصورت محلول‌پاشی در جهت توسعه کشت و کار رازیانه و جایگزین برای کود شیمیایی قابل توصیه است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تأثیر سالیسیلیک اسید و کود زیستی فسفاته بارور2 بر عملکرد و اسانس رازیانه (Foeniculum vulgare Mill)

رازیانه یک گیاه دارویی است که طبع گرم و خشکی دارد. در طب سنتی ایران، از آن به گیاه ضد بلغم و صفرا یاد می‌شود. در این مطالعه، به منظور بررسی تأثیر سالیسیلیک اسید و کود زیستی فسفات بارور 2 بر برخی ویژگی‌های مورفو-فیزیولوژیکی، عملکرد و اسانس رازیانه، آزمایشی در ایستگاه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ملکان واقع در جنوب‌غربی استان آذربایجان شرقی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصا...

متن کامل

تأثیر سالیسیلیک اسید و کود زیستی فسفاته بارور2 بر عملکرد و اسانس رازیانه (Foeniculum vulgare Mill)

رازیانه یک گیاه دارویی است که طبع گرم و خشکی دارد. در طب سنتی ایران، از آن به گیاه ضد بلغم و صفرا یاد می‌شود. در این مطالعه، به منظور بررسی تأثیر سالیسیلیک اسید و کود زیستی فسفات بارور 2 بر برخی ویژگی‌های مورفو-فیزیولوژیکی، عملکرد و اسانس رازیانه، آزمایشی در ایستگاه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ملکان واقع در جنوب‌غربی استان آذربایجان شرقی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصا...

متن کامل

تأثیر سالیسیلیک اسید و کود زیستی فسفاته بارور2 بر عملکرد و اسانس رازیانه (Foeniculum vulgare Mill)

رازیانه یک گیاه دارویی است که طبع گرم و خشکی دارد. در طب سنتی ایران، از آن به گیاه ضد بلغم و صفرا یاد می‌شود. در این مطالعه، به منظور بررسی تأثیر سالیسیلیک اسید و کود زیستی فسفات بارور 2 بر برخی ویژگی‌های مورفو-فیزیولوژیکی، عملکرد و اسانس رازیانه، آزمایشی در ایستگاه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ملکان واقع در جنوب‌غربی استان آذربایجان شرقی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصا...

متن کامل

بررسی کاربرد کودهای زیستی بر عملکرد و اجزاء عملکرد گیاه دارویی رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.)

به منظور بررسی اثر کودهای زیستی بر عملکرد و اجزاء عملکرد گیاه دارویی رازیانه (Foeniculum Vulgare Mill.)، آزمایشی به صورت فاکتوریل با استفاده از فاکتورهای تلقیح مایکوریزایی (تلقیح و عدم تلقیح)، کود فسفات زیستی (0، 30 و 60 کیلوگرم در هکتار) و ورمی کمپوست (0، 5 و 10 تن در هکتار) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با هیجده تیمار و سه تکرار در سال 1384 به اجرا در آمد. همچنین مقایسه ای نیز بین این...

متن کامل

ارزیابی تغییرات عملکرد کمّی و کیفی اسانس رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.) در شرایط تنش شوری

شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.367.95.3.1575.1610 به‌منظور بررسی اثر شوری آب آبیاری بر عملکرد کمّی و کیفی اسانس رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.)، آزمایشی به‌صورت کرت‏های یک‌بار خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در شرایط زراعی انجام شد. تیمارهای آزمایشی چهار ژنوتیپ رازیانه شامل دو رقم P11-820065 آلمانی و 11486 اروپایی و دو ژنوتیپ بومی همد...

متن کامل

تاثیر زمان جمع‌آوری بر میزان اسانس و ترکیبهای شیمیایی اندامهای گیاه رازیانه Foeniculum vulgare Mill.

گیاه رازیانه که در صنایع مختلف دارویی, غذایی, بهداشتی وآرایشی کاربردهای فراوانی دارد, جهت بررسی مواد موثر موجود در اسانس ,گیاه در زمانهای مختلف جمع آوری شده و اقدام به استخراج اسانس از اندامهای مختلف گردید.در مرحله اول اسانس برگ وساقه قبل از گلدهی گیاه , در مرحله دوم اسانس برگ, ساقه وگل در زمان گلدهی گیاه ودر نهایت در زمان رسیدن میوه (بذر) اسانس از ساقه وبذر گیاه با استفاده از دستگاه تقطیر با آ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 25  شماره 4

صفحات  49- 65

تاریخ انتشار 2019-01-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023